Komentarz w sprawie sytuacji w spółce MSOK kolejnego udziałowca Małgorzaty Chmielarz, Wójt Gminy Wągrowiec.
Szanowni Państwo,
Pozwolę sobie na pewien komentarz dotyczący ostatnich informacji prasowych na temat spółki MSOK. Mam kilka spostrzeżeń.
Po pierwsze – zgadzam się z twierdzeniem, że składanie oświadczeń w sprawie kluczowych decyzji kadrowych przez część udziałowców, choćby reprezentujących większościowy pakiet nie służy jedności spółki. Spółka jest spółką dlatego, że wspólnie decyduje się o jej przyszłości. Czy gmina ma 2% udziałów, czy 12, czy może 20 – organizuje odbiór odpadów od wszystkich swoich mieszkańców i zapadające w spółce decyzje przekładają się na wszystkie gminy.
Transparentne decyzje kadrowe – to takie, które zapadają na drodze konkursu, na podstawie przedstawionych przez ewentualnych kandydatów kompetencji i doświadczenia w obszarze. Krótko mówiąc, decyzje obiektywne, podejmowane przez właściwe organy. W tym przypadku Radę Nadzorczą, która co do zasady powinna być niezależna i odporna na naciski. Choć oczywiście można ją odwołać.
Co więcej, spółka skupiająca udziałowców różnych maści politycznych powinna być co do zasady apolityczna. Jest to spółka komunalna, odpady nie mają szyldu politycznego, mieszkańcy, od których się je odbiera, są z każdej opcji politycznej. Od udziałowców można oczekiwać tego samego – skupieniu się na sprawnym zabezpieczeniu prostej co do istoty usługi, bez prób zdobycia wpływów czy przeforsowania swojego kandydata. W przeciwnej sytuacji jest realne niebezpieczeństwo, że stworzą się frakcje, wypisz-wymaluj jak w polityce, 53% na jednego, 47% na drugiego.
Jeśli sprawujący funkcję zarząd lub prezes nie potrafi zdobyć zaufania wspólników, może odpowiednim instrumentem jest… wotum zaufania, absolutorium, cele zarządcze i rozliczanie z wypełnienia tych celów. Określona procedura, która nie wygląda jak zamach stanu i wyciągnięcie karty prezesa na stół, bo podważa to zaufanie mieszkańców do tego, że w sposób sprawny i ciągły zarządza się ich kapitałem.
Może warto zmienić cele zarządcze w taki sposób, żeby spełniały oczekiwania co do zarządu spółki, a potem sprawdzić, czy zarząd je wypełnił i udzielić lub nie udzielić absolutorium.
Jeśli to niemożliwe i przyczyną jest utrata zaufania do prezesa, powód nagłej decyzji o odwołaniu w mojej opinii powinien być poważny i nagły do tego stopnia, żeby usprawiedliwiać nieczekanie na absolutorium. Szczególnie jeśli ktoś pracował dla spółki przez kilkanaście lat, choćby nawet nie spełniał oczekiwań. Odwoływanie i powoływanie w atmosferze przewrotu pałacowego nie służy nikomu – ani odwołanemu, ani powołanemu. Ten pierwszy może nie do końca zasłużył na takie potraktowanie, ten drugi będzie miał przypiętą łatkę i konieczność walki z ludzką niechęcią i niezadowoleniem pracowników.
Przynoszenie prezesów w teczce bywa prostą drogą do tego, żebyśmy płacili więcej za kolejne spółki komunalne, spółki skarbu państwa itd. Może warto spróbować inaczej? Czas, gdy nowi prezesi nabywają wiedzy o obszarze, doszkalają się, poznają strukturę, jest czasem, gdy ktoś musi pracować na to, żeby usługa (co do zasady apolityczna) była wykonywana sprawnie, a spółka należąca do kilkudziesięciu tysięcy ludzi zwiększała, a nie zmniejszała swój kapitał. Nie prowadzi do tego, jak sądzę, zatrudnianie ludzi bez doświadczenia w obszarze, czy też zawodowych prezesów. Mnożenie dyrektorów odbywa się czyimś kosztem.
Może wyjściem z tej sytuacji – tak wyraźnie prowadzącej do konfliktów, nie tylko w spółkach – jest po prostu oddanie radzie nadzorczej jej kompetencji (powoływanie i odwoływanie), a jeśli z jakiegoś powodu zapadnie decyzja o odwołaniu - przeprowadzenie konkursu, wybranie PRZEZ RADĘ osoby, która – tylko i aż – ma odpowiednie kwalifikacje, zna obszar, regulacje prawne i będzie wybrana nie dlatego, że zgłosił ją „pakiet większościowy”, ale dlatego, że się po prostu do tego nadaje. Jeśli kandydat większości/mniejszości ma odpowiednie kompetencje, z pewnością się obroni.
Pozdrawiam,
Małgorzata Chmielarz
