Rozbudowa Muzeum Regionalnego w Wągrowcu miała wejść w kolejny, drugi etap. Ale nie wejdzie, bo archeolodzy trafili na ślady cystersów.
Kilka miesięcy temu rozpoczęto przygotowania do inwestycji, która otrzymała wsparcie z rządowego programu Infrastruktura Kultury, finansowanego ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z Funduszu Promocji Kultury, a także z budżetu Gminy Miejskiej Wągrowiec. W ramach dotacji opracowano dokumentację techniczną potrzebną do realizacji zadania i ruszyły pierwsze prace w terenie.
Plan budowlany zatrzymał jednak grunt. Podczas robót ziemnych natrafiono na relikty dawnej architektury murowanej. To wystarczyło, by wstrzymać prace i skierować na miejsce archeologów. Ich badania potwierdziły, że pod ziemią zachowały się pozostałości dawnych zabudowań, a wraz z nimi pojawił się materiał zabytkowy: fragmenty ceramiki naczyniowej, kafli, kości zwierzęcych oraz monety.
Na obecnym etapie specjaliści ostrożnie wskazują, że odkryte mury mogą być pozostałością średniowiecznej siedziby opata cystersów. Badacze dopuszczają też, że obiekt był później przebudowywany, a kolejne fazy zmian przypadają na okres nowożytny. Już dziś znalezisko jest oceniane jako jedno z ważniejszych dla lepszego zrozumienia historii dawnego Wągrowca, bo dotyka miejsca i funkcji związanych z lokalnym ośrodkiem cysterskim.
Wysoka wartość naukowa odkrycia oznacza konkretne decyzje organizacyjne. Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków zdecydował o zabezpieczeniu odsłoniętych murów na okres zimowy, by nie dopuścić do ich degradacji. To z kolei przesądza, że robót budowlanych związanych z rozbudową muzeum nie da się zakończyć w bieżącym roku. Wznowienie badań archeologiczno-architektonicznych planowane jest na wiosnę.
Wstrzymanie inwestycji to kłopot dla harmonogramu, ale jednocześnie pojawia się scenariusz, który może zmienić przyszłość muzeum. Rozważana i konsultowana jest możliwość wyeksponowania odkrytych reliktów i udostępnienia ich zwiedzającym. Jeśli ten pomysł zostanie zrealizowany, Muzeum Regionalne może zyskać nową, mocną część ekspozycji: autentyczne świadectwo dawnych zabudowań wpisane w przestrzeń współczesnego obiektu. To rozwiązanie, które wzmacniałoby rangę naukową i edukacyjną placówki, a przy okazji mogłoby stać się dodatkowym argumentem dla turystów odwiedzających Wągrowiec i region.
Zadanie „Rozbudowa i przebudowa budynku Muzeum Regionalnego w Wągrowcu – prace przygotowawcze oraz wykonanie dokumentacji technicznej II etapu” jest dofinansowane w ramach rządowego programu Infrastruktura Kultury ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury oraz z budżetu Gminy Miejskiej Wągrowiec.
