W poniedziałek, 14 lipca 2025 roku, w Starostwie Powiatowym w Wągrowcu odbyło się ważne spotkanie dotyczące odnowionej idei regionalizmu.
Starosta Wągrowiecki Tomasz Kranc gościł prof. dr. hab. Ryszarda Kowalczyka, kierownika Zakładu Dziennikarstwa na Wydziale Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM w Poznaniu oraz Franciszka Szklennika, pełnomocnika powiatowego ds. Kongresu Regionalizmu Polskiego 2026.
Spotkanie miało na celu omówienie założeń Kongresu Regionalizmu Polskiego 2026, którego inicjatorem i głównym koordynatorem jest prof. Kowalczyk. Jak podkreślił profesor, kongres ma być formą uczczenia setnej rocznicy przyjęcia „Programu Regionalizmu Polskiego” z 1926 roku – dokumentu o fundamentalnym znaczeniu dla idei budowania wspólnot lokalnych i tożsamości regionalnej.
Kongres w 2026 roku będzie miał charakter ogólnopolski i zakończy się uchwaleniem nowego dokumentu: „Programu Regionalizmu Polskiego 2026”. Poprzedzą go Sejmiki Regionalne organizowane na poziomie powiatów i województw. Ich celem będzie nie tylko opracowanie założeń nowego programu, ale także wybór delegatów na Kongres.
Główny Komitet Organizacyjny Kongresu tworzą reprezentanci czterech filarów regionalizmu:
-
Społeczno-kulturowego – prof. Jerzy Babiak (WTK w Poznaniu),
-
Gospodarczo-samorządowo-obywatelskiego – prof. Filip Kaczmarek (PTPN w Poznaniu),
-
Społeczno-naukowego – prof. Tadeusz Wallas (Towarzystwo im. H. Cegielskiego),
-
Geograficzno-krajoznawczego – Paweł Mordal (Wielkopolska Korporacja Oddziałów PTTK).
Do grona organizatorów należą również prof. Kowalczyk oraz współkoordynator prof. Waldemar Sługocki.
Jak zaznaczył prof. Kowalczyk, celem sejmików powiatowych jest m.in. tworzenie przestrzeni do integracji lokalnych społeczności, identyfikowania kluczowych wyzwań rozwojowych i wypracowywania oddolnych, realistycznych rozwiązań. Chodzi również o aktywizację obywatelską oraz wzmacnianie roli samorządów i społeczeństwa obywatelskiego.
Istotnym postulatem ze strony środowiska akademickiego jest również przeprowadzanie badań lokalnych problemów finansowanych ze środków zdecentralizowanych – gminnych i międzygminnych. Tego typu badania mają pomóc władzom w podejmowaniu skutecznych decyzji opartych na faktach i analizie realnych potrzeb społeczności.
Starosta Tomasz Kranc wyraził pełne poparcie dla inicjatywy oraz zadeklarował, że powiat wągrowiecki aktywnie włączy się w organizację sejmiku na swoim terenie. Uzgodniono, że w przygotowania zaangażowane zostaną wszystkie gminy z obszaru powiatu. Samorząd powiatowy ma również przedstawić osoby i wydarzenia mające znaczenie dla dziedzictwa i rozwoju regionalizmu w regionie.
Kongres Regionalizmu Polskiego 2026 ma być nie tylko symbolicznym wydarzeniem, ale realnym impulsem do odbudowy i wzmocnienia lokalnych więzi społecznych, kulturowych oraz mechanizmów obywatelskiego zaangażowania, szczególnie w obliczu współczesnych wyzwań cywilizacyjnych, migracyjnych i demograficznych.
