Minister Wojciech Kolarski wziął udział w odbywającej się w Pałacu Prezydenckim uroczystości wręczenia certyfikatów wpisu na Polską Listę Krajową Programu UNESCO „Pamięć Świata”.
W wyniku prac Polskiego Komitetu Programu UNESCO „Pamięć Świata”, w skład którego wchodzą przedstawiciele największych polskich bibliotek, archiwów oraz środowiska naukowego, a któremu przewodniczy Naczelny Dyrektor Archiwów Państwowych, powstała II edycja Polskiej Listy Krajowej Programu UNESCO Pamięć Świata.
W II ramach edycji wyróżnionych zostało 11 obiektów, wśród których znajduje się Dokument Zbiluta z 1153 r. - dokument fundacyjny klasztoru cystersów w Łeknie wydany przez możnowładcę i rycerza polskiego Zbiluta z Panigrodza — najstarszy akt prawny sporządzony w Polsce.
Dwa zachowane egzemplarze przechowywane są w Archiwum Państwowym w Poznaniu i Archiwum Archidiecezjalnym w Gnieźnie, dlatego w uroczystości uczestniczyli: Dyrektor Państwowego Archiwum w Poznaniu – Henryk Krystek, Dyrektor Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie - ks. dr Michał Sołomieniuk, Wójt Gminy Wągrowiec – Przemysław Majchrzak i Proboszcz Parafii pw. św. Piotra i Pawła w Łeknie – ks. Marek Rerek.
Lista, która w kolejnych latach nadal będzie rozszerzana, obejmie przechowywane w polskich bibliotekach, archiwach i muzeach zabytkowe dokumenty obrazujące ważne w dziejach Polski wydarzenia, osoby oraz przemiany kulturowe i cywilizacyjne.
Wykaz obiektów, które otrzymały certyfikaty w ramach 2. edycji wpisu na Polską Listę Krajową Programu UNESCO „Pamięć Świata”:
* Rocznik Świętokrzyski dawny – najstarszy, powstały w XII w., zachowany w oryginale pomnik polskiej historiografii, zawierający informacje o pierwszych wiekach polskiej państwowości, w tym o ślubie Mieszka I z Dąbrówką i chrzcie Polski, przechowywany w Bibliotece Narodowej w Warszawie.
* Dokument Zbiluta z 1153 r. - dokument fundacyjny klasztoru cystersów w Łeknie wydany przez możnowładcę i rycerza polskiego Zbiluta z Panigrodza; to najstarszy akt prawny sporządzony w Polsce; dwa zachowane egzemplarze przechowywane są w Archiwum Państwowym w Poznaniu i Archiwum Archidiecezjalnym w Gnieźnie.
* Akt unii krewskiej -dokument wystawiony 14 sierpnia 1385 r. przez króla Władysława Jagiełłę, rozpoczynający okres unifikacji Polski i Litwy, uwieńczony w XVI w. podpisaniem unii w Lublinie, przechowywany w Archiwum i Bibliotece Krakowskiej Kapituły Katedralnej
* Akt erekcyjny Związku Pruskiego - dokument z 14 marca 1440 r. przechowywany w zbiorach Archiwum Państwowego w Toruniu, potwierdzający powstanie związku miast i rycerstwa Prus w obronie przed Zakonem Krzyżackim; próba delegalizacji Związku była głównym powodem wybuchu wojny trzynastoletniej, która doprowadziła do przejęcia przez Polskę Pomorza z Gdańskiem, Toruniem i Elblągiem.
* Mszał Zakonu Krzyżackiego z Biblioteki Mariackiej w Gdańsku – bogato zdobiony XV-wieczny mszał krzyżacki wykorzystywany do celów liturgicznych w Kościele Najświętszej Marii Panny w Gdańsku, przechowywany w Bibliotece Gdańskiej Polskiej Akademii Nauk
* Statut Łaskiego z 1506 r. - pierwszy wydany drukiem zbiór praw Królestwa Polskiego sięgających czasów Kazimierza Wielkiego, przechowywany w zbiorach Archiwum Głównego Akt Dawnych w Warszawie
* Andrzej Frycz Modrzewski "O poprawie Rzeczypospolitej" – pierwsze, pochodzące z 1551 r., łacińskojęzyczne wydanie dzieła propagującego wieloaspektową reformę Rzeczypospolitej w dziedzinie życia politycznego, prawodawstwa, szkolnictwa, stosunków z Kościołem, ze zbiorów Biblioteki Jagiellońskiej Uniwersytetu Jagiellońskiego
* Kazimierza Stronczyńskiego opisy i widoki zabytków starożytności w Królestwie Polskim – bogato ilustrowane opracowanie stanowiące efekt inwentaryzacji zabytków prowadzonej w połowie XIX w. na terenie Królestwa Polskiego przez Kazimierza Stronczyńskiego; przechowywane w zbiorach Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie
* Testament polityczny księcia Adama Jerzego Czartoryskiego – sporządzony 14 lipca 1861 r. jeden z najważniejszych dokumentów dotyczących roli polskiej emigracji, w szczególności księcia Czartoryskiego i ugrupowania skupionego wokół jego osoby, przechowywany w zbiorach Fundacji XX. Czartoryskich w Krakowie
* Proces o Morskie Oko – zbiór dokumentów po zakopiańskim hrabim Władysławie Zamoyskim, dotyczących zakończonego w 1902 r. sporu o utrzymanie w granicach polskiej Galicji najbardziej malowniczego zakątka Tatr – okolic Morskiego Oka, przechowany jest w Bibliotece Kórnickiej Polskiej Akademii Nauk.
* Archiwum Towarzystwa Naukowego Warszawskiego – dokumentuje działalność największej, powstałej w 1907 r. na terenie zaboru rosyjskiego organizacji mającej na celu rozwijanie badań naukowych oraz publikację ich wyników w języku polskim; obejmuje unikatowe materiały ukazujące dorobek polskich uczonych do II wojny światowej; znajduje się w zbiorach Archiwum Polskiej Akademii Nauk w Warszawie.
Dokument Zbiluta z 1153 r. to najstarszy akt prawny sporządzony w Polsce
Zabytek ten jest wyjątkowym świadectwem polskiego średniowiecza - świadectwem kultury piśmienniczej i kultury słowa oraz uczoności i myśli religijnej polskich elit. Tematem dokumentu jest idea „świętej wymiany, gdy daje się swoje rzeczy doczesne i otrzymuje za nie wieczne”. W tym wypadku fundator oddaje dobra ziemskie cystersom, których „tak jak mógł, ze czcią przywołał, przyjął, umiłował i osiedlił”, postępując zgodnie z regułą zakonu, która nakazywała powrót do ewangelicznej prostoty i praktyki ubóstwa, surowość obyczajów i wyrzeczenie się wszelkiego bogactwa, życie w samotności i ciszy z intencją naśladowania Chrystusa. Dyktatorem, czyli autorem dokumentu dla klasztoru cystersów w Łeknie koło Wągrowca w Wielkopolsce, był arcybiskup gnieźnieński Jan. Klasztor został zbudowany i uposażony przez komesa Zbiluta z Panigrodza, rycerza i dawnego naczelnika grodu w Łeknie.
Po zakończeniu trwającej osiem lat budowy klasztoru, na zjeździe dostojników duchownych i świeckich odbyła się uroczysta inauguracja życia klasztornego z podniosłą Eucharystią i procesją. Uczestniczący w tym wydarzeniu władca dzielnicy wielkopolskiej, książę Mieszko III Stary, dokonał ustnego zatwierdzenia dokumentu. Jednocześnie ogłoszono anatemę z wizją piekła dla tych, którzy odważyliby się naruszyć własność i prawa klasztoru.
Powikłane były koleje losu dokumentu, który kilkakrotnie zmieniał miejsce przechowywania. W czasie II wojny światowej wraz z innymi archiwaliami klasztornymi był ewakuowany na Zachód i dopiero w 1958 roku powrócił do Poznania.
Dokument został sporządzony w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach, z których jeden znajduje się w Archiwum Państwowym w Poznaniu, a drugi w Archiwum Archidiecezjalnym w Gnieźnie.
