Wielu mieszkańców Wągrowca pije wodę dostarczaną przez rury azbestowe. W całej sieci na terenie miasta Wągrowca, rur azbestowych ma być około 7 kilometrów.
Wracamy do tematu rur azbestowych, które wykorzystywane są do zaopatrzenia gospodarstw domowych na terenie Wągrowca w wodę. Zgodnie z przyjętym przez rząd programem pn. „Program usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest stosowanych na terytorium Polski” do 2032 r. wszystkie wyroby azbestowe należy usunąć.
Problem jednak w tym, że miejska spółka MPWiK nie ma zielonego pojęcia, ile tak naprawdę ma rur azbestowych w sieci, którą zarządza. Wszystkie dane, to szacunki.
- Większość tych rur była posadowiona w latach 70. i 80. i trudno dotrzeć do dokumentów. W tych latach budowano odcinki naprzemiennie z azbestu i innych materiałów (w zależności od dostępności materiałów budowlanych). Żeby ze 100% pewnością stwierdzić, z jakiego materiału jest dany odcinek, trzeba za każdym razem sprawdzić to metodą wykopową. Według szacunków pracowników MPWiK jest to około 7 km sieci na 82 km całej sieci rozdzielczej wodociągowej — poinformował Piotr Korpowski, UM Wągrowiec.
Zgodnie z przyjętymi założeniami, azbest w całym kraju ma być usunięty do 2032 roku. Jak się okazało, spółka MPWiK nie ma jeszcze żadnego planu na jego usunięcie oraz środków finansowych.
- Z informacji otrzymanych od MPWiK wynika, że nie ma takiego programu. Szacowany koszt wymiany rur azbestowych to około 2,8 mln zł netto – przy założeniu, że koszt 1 m wymiany to 400 zł netto. Obecnie, w związku z rozbudową i modernizacją oczyszczalni ścieków MPWiK sp. z o.o. w Wągrowcu nie dysponuje środkami na realizację takiego programu — tłumaczy Piotr Korpowski.
Wymiana rur azbestowych to proces złożony, MPWiK musi zachować płynność dostaw wody.
- Wymiana rur azbestowych wiąże się z budową nowego wodociągu w zupełnie innym miejscu w celu zapewnienia ciągłości dostaw wody do odbiorców. Nowy wodociąg będzie prowadzony w elementach rozbieralnych, które można łatwo odtworzyć (chodniki, ścieżki, parkingi) lub w pasach zieleni. Istniejące technologie bezwykopowe pozwalają na wykonywanie połączeń wodociągowych pod drogą bez naruszania struktury nawierzchni asfaltowej — podsumowuje Piotr Korpowski.
Czy aby na pewno, uda się to zrobić bez naruszenia struktury nawierzchni asfaltowej? Urzędnicy twierdzą, że tak.
Czy woda dostarczana z sieci wodociągowej rurami azbestowymi szkodzi ludziom?
Z badań przedstawionych w światowym piśmiennictwie i opinii WHO wynika, że pewne jest jedynie, iż pył azbestowy wdychany wraz z powietrzem do płuc stanowi zagrożenie zdrowotne. Badania epidemiologiczne wykazały, że nowotwory dróg oddechowych występowały częściej jedynie u osób zatrudnionych w przemyśle wydobywczym i przetwórczym azbestu.
Również badania prowadzone na zwierzętach wykazały, że tylko wprowadzony drogą oddechową powodował zwiększenie częstotliwości zachorowań. Azbest dostaje się do wody w wyniku rozpuszczenia minerałów i rud zawierających azbest oraz ze ściekami przemysłowymi, zanieczyszczeniami atmosfery i z azbestowo-cementowych rur stosowanych w sieci wodociągowej. Złuszczanie się włókien azbestu z azbestowo-cementowych rur jest związane z agresywnością wody.
Nieliczne dane wykazują, że narażenie drogą powietrzną na azbest pochodzący z wody wodociągowej podczas brania natrysku lub w wyniku nawilżania można pominąć. Natomiast narażenie ludności korzystającej z wody przewodzonej rurami azbestowo-cementowymi jest praktycznie żadne, co wykazały badania epidemiologiczne prowadzone w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie. Takie stanowisko zajmuje również WHO oraz inne organizacje np. federalny Urząd Zdrowia w Niemczech.
Zdaniem WHO nie ma konieczności ustalenia dopuszczalnej wartości azbestu w wodzie do picia wynikającej z przesłanek zdrowotnych, gdyż nie ma dowodów świadczących o tym, że spożyty azbest jest szkodliwy dla zdrowia. Jeżeli woda nie wykazuje korozyjnego działania na cement, odcinki przewodów wodociągowych z rur azbestowo-cementowych nie powodują uchwytnego wzrostu stężeń włókien azbestowych w porównaniu z naturalnym tłem. Zależnie od nawozów geologicznych, z których wypływa woda podziemna, i z którymi kontaktuje się, płynąc po powierzchni ziemi, w wodzie wykrywa się bardzo różne ilości włókien azbestowych naturalnego pochodzenia. Z tych względów eksperci WHO nie widzą konieczności natychmiastowej eliminacji już istniejących instalacji azbestowo-cementowych. Mogą być one eksploatowane do czasu ich technicznego zużycia, tym bardziej, że w miarę eksploatacji sieci, przewody wodociągowe pokrywają się od wewnątrz osadami, które stanowią dodatkową warstwę ochronną przed kontaktem z wodą.