Często w internecie można spotkać się z informacjami na temat "BIFURKACJI w Wągrowcu". Informacja ta jest kłamstwem - a jaka jest prawda ???
 |
 |
Bifurkacja (z łac. furca – widły, bi – dwa razy, bifurcare – rozwidlać się na dwie części) – w szerszym znaczeniu: rozwidlenie się (rozdzielenie) na dwa lub więcej ramion rzeki, pasma górskiego, prądu morskiego, struktury geologicznej itp.
Bifurkacja punktowa (rzeki)
Bifurkacja rzeki to rozwidlenie się rzeki na dwa lub więcej ramion, które następnie płyną do dwóch różnych dorzeczy. To stosunkowo rzadko spotykane zjawisko występuje na rzekach o łagodnym nurcie, płynących przez tereny równinne, zabagnione. Decydującą rolę odgrywają tu: stan wody, czynniki meteorologiczne (siła i kierunek wiatru, opady) i hydrologiczne (nagłe wezbrania, topnienie śniegu) itp. Często bifurkacja jest wynikiem kaptażu.
Znanym przykładem bifurkacji jest bifurkacja rzeki Casiquiare w Ameryce Południowej. Wskutek erozji wstecznej rzeki Rio Negro, część wód Casiquiare odpływa do Rio Negro i Amazonki, a część do Orinoko. W Polsce zjawisko to występuje m.in. na Obrze, dopływie Warty, ma jednak charakter sztuczny – przez kanał część wody płynie do Obrzycy (dopływ Odry). Często przytaczanym, lecz błędnym przykładem jest skrzyżowanie Nielby i Wełny w Wągrowcu – nie jest to naturalna bifurkacja, lecz skrzyżowanie rzek powstałe w wyniku prac melioracyjnych prowadzonych przez cystersów w dolinie Wełny (XV-XVI w.).
Bifurkacja powierzchniowa (jeziora)
Bifurkacja jeziora to wypływ cieków, które odprowadzają z niego wody do różnych dorzeczy. Występuje w przypadku, gdy zlewnia jeziora leży w pobliżu działu wodnego. Zjawisko to może występować okresowo w zależności od poziomu wód jeziora.
Przykładem zbiornika bifurkującego jest Jezioro Wollaston w Kanadzie, którego wody odpływają jednocześnie do dorzecza Mackenzie oraz do Zatoki Hudsona przez rzekę Churchill.
Pseudobifurkacja
W przypadku bifurkacji rzeki, odcina się czasem to ramię, w którym przepływ jest mniejszy i zaznacza się bramę (brama bifurkacyjna) w dziale wodnym. Wskazuje ona miejsce, od którego woda w korycie odpływa w różnych kierunkach. Taki układ nazywa się pseudobifurkacją; występuje on najczęściej na obszarach o gęstej sieci kanałów lub rowów melioracyjnych. Przykładem jest rzeka Randow.
