Dziś obowiązki Dyrektora Gminnej Biblioteki Publicznej im. Czesława Chruszczewskiego w Mieścisku objął Włodzimierz Naumczyk, który zwyciężył w konkursie na to stanowisko.
Przed nowym dyrektorem nie lada wyzwanie, gdyż oczekiwania co do funkcjonowania tej placówki są duże.
- Przedstawiona przez Włodzimierza Naumczyka koncepcja rozwoju kultury w naszej gminie pozwala żywić nadzieję, że tym oczekiwaniom stanie się zadość. Osobiście również liczę na ożywienie w zakresie kultury i trzymam kciuki za realizację przedstawionej koncepcji, a której motywem przewodnim jest hasło "Jesteśmy w tym wszyscy razem" - poinformował Przemysław Renn, wójt Mieściska.
Prezentujemy koncepcją programową Biblioteki na najbliższe 3 lata.
ZAŁĄCZNIK Nr 1
do umowy z dnia 22 października 2020 r. określający program kadencyjnego działania Gminnej Biblioteki Publicznej im. Czesława Chruszczewskiego w Mieścisku
Program Gminnej Biblioteki Publicznej w Mieścisku w kadencji od 1.11.2020 r. do 31.10.2023 r.:
„Jesteśmy w tym wszyscy razem” -
Koncepcja funkcjonowania i rozwoju Gminnej Biblioteki Publicznej im. Czesława Chruszczewskiego w Mieścisku
Wszechobecna zmiana, której jesteśmy świadkami i uczestnikami: rozwój nowych technologii, internetowe narzędzia komunikacji, dynamika procesów gospodarczych i społecznych, zagrożenia dla stabilności społeczeństw w postaci kryzysów – klimatycznego, gospodarczego, wywołanego epidemią koronawirusa, złożoność świata – to wszystko domaga się odpowiedzi i reakcji ze strony jednostek, społeczności i instytucji zarządzających procesami społecznymi, które mają wpływ na jakość życia mieszkańców.
Kultura w tym wyjątkowym czasie może być „miękką siłą” wpływającą na tę jakość, kształtująca ją, wyzwalającą obywatelską aktywność i może być czynnikiem rozwoju społeczności gminy.
Misją instytucji zatem powinna być wszechstronna, wielokierunkowa działalność kulturalna, edukacyjna i społeczna. Hasło z początków pandemii „Jesteśmy w tym wszyscy razem” doskonale ilustruje to zadanie. Nasza działalność miałaby być sposobem na integrację lokalnej społeczności. Biblioteka, która jest jednocześnie instytucją kultury jest doskonałym podmiotem takiej działalności. W wyniku wspomnianych wyżej cywilizacyjnych zmian zmienia się tradycyjna rola i funkcja bibliotek publicznych – nowa misja niesie dla niej nową rolę i funkcję, stwarza nową wartość, nadaje jej nowy sens. Biblioteka w tym ujęciu to wielofunkcyjna lokalna instytucja kultury łącząca promocję czytelnictwa z zaspokajaniem potrzeb kulturalnych i społecznych.
Nowa, budowana wspólnie jakość instytucji kultury to inspirujące zadanie dla osoby zarządzającej instytucją, dla pracowników instytucji, dla samorządu gminy i dla mieszkańców, bo przecież „jesteśmy w tym wszyscy razem”.
Wizja, którą postawiłbym przed instytucją, zarządzając nią to uczynienie z niej „lokalnego centrum aktywności społecznej, poprzez które buduje się i rozkwita odporność gminnej wspólnoty”. Wizja streszczałaby się w dwóch słowach: odporność i rozkwit. Nie: stabilność i rozwój, ale odporność i rozkwit. Budowalibyśmy i rozwijali zdolność do funkcjonowania mieszkańców ( i instytucji) w realiach podwójnej, ale codziennej dziś rzeczywistości: wirtualnej ( obecność w sieci) i realnej ( tradycyjna choć realizowana inaczej ( kameralność) działalność kulturalna).
Realizując tę wizję, zespół Biblioteki, współpracując ze wszystkimi podmiotami życia społecznego (samorząd, stowarzyszenia, koła gospodyń wiejskich, sołectwa, szkoły, kościoły), gospodarczego (biznes), kulturalnego (zespoły artystyczne, powiatowe i wojewódzkie instytucje kultury), sportowego (kluby sportowe) prowadziłby wszechstronną działalność kulturalną, społeczną ( te dwa obszary traktowane nierozdzielnie) motywując, inspirując, tworząc „zespoły robocze”, „grupy projektowe”(wspólnota i organizacja), łączyłby, proponowałby, zachęcał, mówił „My”, stawiając mieszkańcom przed oczy „wspólnotę większą”, poszukiwał rozwiązań społecznych problemów (np. samotność, wykluczenie cyfrowe, utrzymanie społecznej aktywności osób w wieku senioralnym, uzależnienia, niepełnosprawność, dostęp do dóbr kultury itd. ), prowadził intensywną działalność kulturalną (promocja czytelnictwa, animacja kultury).
„Jesteśmy w tym wszyscy razem”, czyli instytucja jako wspólne miejsce
W mojej koncepcji funkcjonowania Biblioteki (instytucji kultury), biblioteka jest miejscem:
- otwartym („jesteśmy w tym wszyscy razem”): otwarta jest na wszystkie osoby i głosy podpowiadające w jakim kierunku biblioteka może się rozwijać, by jak najlepiej służyć wszystkim mieszkańcom. Rozważyłbym i zaproponował powołanie „rady bibliotecznej” złożonej z wolontariuszy, mieszkańców lokalnej społeczności, przyjaciół biblioteki. Rada zapoznawałaby się z budżetem instytucji, mogłaby opiniować jej działalność, także lobbować na rzecz biblioteki w imieniu jej użytkowników,
- współpracującym („jesteśmy w tym wszyscy razem” ): współpracuje z kołami gospodyń wiejskich, sołectwami, stowarzyszeniami, organizacjami, ruchami społecznymi, agendami samorządowymi (np. OPS), organizacjami sportowymi, placówkami oświatowymi w celu podnoszenia jakości życia mieszkańców gminy (działania włączające dla seniorów realizowane w świetlicach wiejskich w porozumieniu z sołectwami – np. mini kluby seniora, udostępnianie miejsca w Bibliotece na spotkania związków, organizacji społecznych, stowarzyszeń, grup wolontariackich itp. ),
- koordynującym działania: wspólne przedsięwzięcia z placówkami oświatowymi przy realizacji zadań o charakterze edukacyjnym ( teatr, film, muzyka),
- nastawionym na mieszkańców ( centrum aktywności lokalnej): mieszkańcy mają głos, każdy głos się liczy, prowadzimy wszechstronną edukację (dla wszystkich – wszystkie pokolenia), wszechstronnie informujemy o działaniach (plakat, ulotka, biuletyn biblioteki „Dziś” adresowany do seniorów, strona www, kanał You Tube, podcasty, w przyszłości radio - liczy się każdy, liczą się wszyscy („Większe My”)
- podnoszącym jakość pracy (wynika z nastawienia na mieszkańców): liczy się dla nas „jakość a nie jakoś”, ważna jest estetyka budynku, otoczenia, realizowanych działań, świadczonych usług, liczą się komunikatywność, otwartość, sprawczość (tzn., mieszkańcy widzą efekty pracy),
- przedsiębiorczym i przewidującym – biblioteka nie może być instytucją - miejscem działającym tylko w oparciu o dotację podmiotową, poszukuje i znajduje sposoby pozyskiwania środków finansowych na realizację wizji wspierającej rozkwit całej społeczności, stara się śledzić trendy cywilizacyjne, by przygotowywać instytucję i mieszkańców na działania i życie w różnych warunkach (budowanie odporności) – np. wprowadzając intensywnie nowe media do pracy instytucji)
- poszukującym i tworzącym nowe jakości: np. w komunikacji z mieszkańcami: biuletyn dla seniorów (65 % seniorów nie korzysta z Internetu), radio, kanał YouTube dla korzystających z sieci, nowa strona www z podcastami i audycjami nagranymi ), np. MMPW – Małe Muzeum Powstania Wielkopolskiego,
- poszukującym przewagi, starającym się być liderem wśród powiatowych instytucji kultury: np. nowa wizja instytucji kultury – centrum aktywności lokalnej, np. radykalne wejście w świat nowych technologii – radio, You Tube , podcasty, np. troska o wyjątkową dbałość o jakość usług ( estetyka, innowacje, wysoki poziom usług, nowe technologie w usługach), np. poszukiwanie nowych form działania: wiosna poetycka zamiast tradycyjnej jesieni poetyckiej ( zieleń, akcja w plenerze, udział mieszkańców w przygotowaniu i przeżyciu, a nie suche liście, listopadowe, hermetyczna impreza), instalacje podkreślające wspólne działanie i łączenie mieszkańców („jesteśmy w tym wszyscy razem, jesteśmy połączeni”),
- poszukującym miejsc do działania w przestrzeni gminy: plenery , akcje plenerowe (np. spektakle teatralne w przestrzeni gminy – Teatr w Małym Mieście), specjalnie zaprojektowane skrzynki z książkami współgrające z przyrodą ( Mała Wolna Biblioteka), miejsca, w których można zaproponować kino plenerowe – np. film z muzyka na żywo na placu przy Bibliotece, emisja filmu przy jednej ze świetlic wiejskich, wspomniane wyżej instalacje,
- wytchnienia od pracy i domu; biblioteka jest wtedy tzw. „trzecim miejscem”, gdzie ważna jest możliwość odpoczynku i liczą się jakość i kultura czasu wolnego – również „miejsca kieszonkowe” w przestrzeni miasta i wsi (ławeczki, skwery, miejsca przy świetlicach),
- które troszczy się o otoczenie: ważną rolę ogrywa zieleń, estetyka (estetyka przy bibliotece, ale i w miejscach pracy instytucji), drzewa, ławeczki do odpoczynku,
- miejscem budowania relacji, miejscem spotkań: traktujemy instytucję jako naturalne miejsce spotkań, rozwiązywania problemów, miejsce wspólnego bycia (młodzież) , miejsce integrujące różne grupy społeczne i pokoleniowe ( wspólne przedsięwzięcia: np. żywa lekcja historii, historia mówiona),spotkania autorskie, przeglądy, konkursy,
- poszukującym nowych form upowszechniania kultury czytelnictwa: książka elektroniczna (Legimi), książka czytana przez radio, podcasty radiowe z listami książek (recenzjami), kanał na You Tube , „Mała Wolna Biblioteka”,
- pojmującym szeroko „czytanie, lekturę”: włączenie seriali ( oglądanie serialu na ekranie, dyskusja o nim), żywa opowieść – liczy się opowieść , nie nośnik (papier),
- przypominającym patrona instytucji: impreza CZeCH (od liter w nazwisku patrona Czesław Chruszczewski); rzut światła na fantastykę naukową, impreza wespół z organizatorami poznańskiego Konwentu Fantastyki (PYRKON), prezentacje komiksów (Biblioteka Uniwersytecka), wykorzystanie salki kinowej – film, serial sf itd.
- wprowadzającym innowacje: np. technologie, np. nowe jakości w obsłudze (bilet elektroniczny), np. nowe pomysły na tradycyjne działania upowszechniające czytelnictwo (książka elektroniczna – abonament na lektury, zielona wiosna poetycka),np. pomysł na wykorzystanie zbiorów eksponatów związanych z Powstaniem Wielkopolskim – wykorzystanie ich do stworzenia nowoczesnego (wspólnego – bo eksponaty pochodzą ze zbiorów prywatnych) miejsca pamięci, które jest także miejscem edukacji, nowe programy artystyczne – żywa muzyka – połączenie lokalnych tradycji muzycznych z nowoczesnymi formami pracy ( cytra, elektronika, chór, zespół ludowy ( dzieci) - warsztaty i wspólny koncert),
- realizującym autorskie projekty dla zróżnicowanych grup odbiorców: np. dla seniorów – mini kluby seniora (w Mieścisku i w świetlicach wiejskich), dla dzieci: edukacja filmowa (przedszkola i szkoły), dla młodzieży (żywa lekcja historii, „lektura seriali”, gry multimedialne),dla publiczności z gustem muzycznym – koncerty kameralne itd.
- pielęgnującym i rozwijającym lokalne tradycje i artystyczne przedsięwzięcia (zespoły muzyczne i taneczne, grupy wokalne, działania teatralne, izby muzealne itd. )
„Jesteśmy w tym wszyscy razem”, czyli instytucja, która działa, a nie tylko jest
Instytucja jest w stanie służyć społeczności i wpierać ją w rozwoju pod warunkiem, że działa. Działanie jest istotne, aby uniknąć poczucia bezsilności własnej – instytucji i mieszkańców (w pracy, w domu, w społeczności). Działanie jest budowaniem podmiotowości; mieszkańców i instytucji i gminy, dlatego zaproponowalibyśmy wszechstronne działania, aby przez umiejętność organizowania się kształtować naszą wspólną przyszłość- „odporność i rozkwit” z wizji instytucji. Działania, które przedstawiam niżej są przykładami, podpowiedziami, sugestiami.
- „Historia mówiona - opowieści” – cykl spotkań i działań międzypokoleniowych. Wykorzystanie wiedzy i doświadczenia seniorów, nowych technologii w spotkaniach z dziećmi
- „Dziś - gazeta mówiona” - spotkania tematyczne: np. spotkanie poświęcone chmurom – film z prof. Szymonem Malinowskim („Można panikować” – klimat), opowieść o chmurach w literaturze, gość (klimatolog?), - „Dziś” – biuletyn GBP adresowany do seniorów (65 % osób starszych nie korzysta z nowych mediów – biuletyn – 6 numerów w roku – jako forma komunikacji)
- „Żywa lekcja historii” – film i prezentacja, np. Wietnam „Pluton”, Powstanie Wielkopolskie, grupa rekonstrukcyjna, pokaz sprzętu…,
- „Teatr w małym mieście” – spektakle plenerowe dla dzieci i dla dorosłych w przestrzeni,
- „Teatr polska” - spektakle teatralne w Sali Biblioteki (program realizowany przez agendę Ministerstwa Kultury),
- Radio – w przyszłości studio radiowe do nagrań i audycji radiowych, - nowa strona internetowa i działalność w Internecie: nowa estetyka na www, nowe jakości – np. kanał You Tube z recenzjami i omówieniami książek (ideoblog), z książkową listą przebojów, z podcastami tematycznymi ( literatura dziecięca, kryminał, romanse itd.) W przyszłości - szeroka internetowa platforma kulturalna edukacyjna i rozrywkowa,
- intensywne działania wzmacniające kompetencje czytelnicze (wypożyczenia; dzieci, seniorzy), elektroniczna książka (na smartfon, tablet, komputer)
- Kino za rogiem – filmy repertuarowe, Klub Filmowy (dotacja z FKF), cykle filmowe , np. Kino dla Pań realizowane ze sponsorami,
- Żywa muzyka – warsztaty muzyczne (orkiestra, chóry) i koncerty, - Mikro Muzeum Powstania Wielkopolskiego(MMPW) – dotacja ministerstwa – światło, dźwięk, multimedia, kameralny charakter, działania rocznicowe (wykład poświęcony tradycji Wielkopolski – praca organiczna, ruch spółdzielczy – „Nieco inna historia Polski” )
- Wystawy fotograficzne – w plenerze, w holu Biblioteki, i warsztaty foto (również dla seniorów), - Film w plenerze z muzyką na żywo – (w letniej scenerii, na placu przy Bibliotece)
- Działalność i rozwój grup muzycznych – orkiestra – chór – teatr,
- Nowe warsztaty (artystyczne i wytchnieniowe) – tradycja i arteterapia (glina, budowanie zabawek z drewna , budowanie budek lęgowych – wystawa prac na koniec warsztatów, budki lęgowe – w przestrzeni gminy). Tu zajęcia w świetlicach dla wszystkich grup wiekowych (dzieci, seniorzy, rodziny)
- Koncerty kameralne – wykorzystanie przestrzeni sakralnej do koncertów kameralnej muzyki, wykorzystanie (w porozumieniu z właścicielami ) przestrzeni dworku na koncerty, - Koncerty muzyki rozrywkowej (operetka, musical – współpraca z poznańskim Teatrem Muzycznym – programy Marszałka Województwa)
„Jesteśmy w tym wszyscy razem”, czyli instytucja partnerska
Instytucję kultury (każdą) wyobrażam sobie jako instytucję partnerską, tzn. współpracują, budującą sieci relacji, podtrzymującą relacje, współdziałającą z wszystkimi podmiotami życia gminnego dla podniesienia jakości życia mieszkańców (zwiększania ich dobrostanu).
Ważne w realizacji tego zadania będzie nawiązanie i podtrzymywanie relacji z: - sołectwami (wypracowanie forma współpracy z sołectwami – z wykorzystaniem świetlic wiejskich w Budziejewku, Budziejewie, Gołaszewie, Gorzewie, Jaroszewie, Jaworówku, Kłodzinie, Mieścisku, Miłosławicach , Mirkowicach, Nieświastowicach, Piastowicach, Pląskowie, Podlesiu Kościelnym, Podlesiu Wysokim, Popowie Kościelnym, Sarbi, Wieli, Zakrzewie, Zbietce, Żabiczynie), ze stowarzyszeniami: Stowarzyszenie Pomocy Uczniom im. Jana Pawła II, Stowarzyszenie „Sokół” Mieścisko, Stowarzyszenie Miłośników Gminy Mieścisko, Stowarzyszenie Dolina Wełny, z organizacjami – Polski Związek Emerytów i Rencistów, Związek Pszczelarzy, Hodowcy Gołębi, Klub Turystyki Rowerowej Siodełko, z agendami samorządowymi – np. Ośrodek Pomocy Społecznej, z placówkami oświatowymi, z parafią, z Kołami Gospodyń Wiejskich.
Ważne będzie także zbudowanie dobrych (trwałych i owocnych) relacji z partnerami biznesowymi: - Bank Spółdzielczy, - Serpol- Cosmetics/ Róża Poraja, - - De Heues (w polityce firmy znajduje się obszar odpowiedzialności społecznej, w ramach którego realizowane są przedsięwzięcia wspierające instytucje kultury).
Partnerstwo i współpraca z Wojewódzką Biblioteką Publiczną i Centrum Animacji Kultury w Poznaniu, Powiatową Biblioteką Publiczną w Wągrowcu są oczywistością nie wymagającą komentarza. Współpraca i partnerstwo z Teatrem Muzycznym w Poznaniu, Biblioteką Uniwersytecką w Poznaniu ( dział komiksu) stanowiłby cenne i ważne w rozwoju instytucji innowacje.
„Jesteśmy w tym wszyscy razem”, czyli odporność finansowa instytucji
Sytuacja gospodarcza gminy (każdej) i państwa nie gwarantuje instytucjom kultury luksusu gwarancji finansowego spokoju, bezpieczeństwa i wzrostu nakładów na działalność kulturalną, dlatego odporność instytucji i jej skuteczność zależą od operatywności osoby zarządzającej placówką, zespołu pracowników i środowiska, które uda się wokół instytucji zbudować( przyjaciele biblioteki, rada biblioteczna).
Dużą rolę w zagwarantowaniu odporności finansowej odegrać może pozyskiwanie środków z programów ministerialnych, z grantów fundacji finansujących działalność społeczną i kulturalną. Niżej wskazuję kilka przykładowych miejsc, w których poszukiwałbym wsparcia dla instytucji, zapewniając jej rozkwit:
- współpraca z lokalnym biznesem ( sponsoring i mecenat) – Bank Spółdzielczy, Serpol- Cosmetics, De Heues,
- programy ministerialne - sfinansowanie pomysłu i inwestycji Mikro Muzeum Powstania Wielkopolskiego, finansowanie spotkań w cyklu „Żywa lekcja historii”, projekty w ramach programu „Kultura w sieci” – nowa strona internetowa z rozszerzonymi funkcjonalnościami ( kanały streamingowe, podcasty, blogi czytelnicze, videoblogi )
- programy PISF ( Polski Instytut Sztuki Filmowej): realizacja działań dotyczących kultury filmowej „Edukacja Filmowa”, „Upowszechnianie Kultury Filmowej”,
- Fundacja PZU z Kulturą – Dostęp Dzieci i Młodzieży do Kultury obszarów wiejskich i małych miejscowości (do 30.000 mieszkańców)
- Nowatorskie Projekty Edukacyjne Na dobry początek – programy edukacyjno- kulturalne dla dzieci od 3 do 9 lat
- Pomoc Finansowa dla Kół Gospodyń Wiejskich – ważne dla współpracy instytucji z Kołami Gospodyń Wiejskich (40. mln łącznie) – do 31.12.2020
- Fundacja Batorego – wspiera realizację programów wspierających inicjatywy obywatelskie
- Fundusz Zarządu Województwa Wielkopolskiego, Fundacja Melindy i Billa Gatesów – wsparcie infrastruktury bibliotek
- Narodowe Centrum Kultury – prowadzi programy Teatr Polska, Bardzo Młoda Kultura , Dom Kultury Plus , Etnopolska (żywa muzyka), Kultura w sieci (szansa na sfinansowanie inwestycji w radio), Kultura Interwencje (upamiętnianie dziedzictwa - Mikro Muzeum Powstania Wielkopolskiego),
- Program Równać Szanse – edukacja dzieci i młodzieży (PFDiMłodzieży )
- Fundacja Orange – pomaga zakładać i prowadzić świetlice multimedialne w małych miastach i wsiach (dzieci i młodzież)
- Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Informatycznego – działania wzmacniające kompetencje informatyczne społeczności ( warsztaty dla seniorów, zajęcia dla dzieci młodzieży z wykorzystaniem gier komputerowych, tworzenie filmów w aplikacjach, warsztaty robotyki, warsztaty nowych technologii itd.)
- Stowarzyszenie Dolina Wełny – finansowanie projektów społecznych
Poszukiwanie środków na działalność instytucji w źródłach innych niż fundusze gminne jest także okazją do poszukiwania sposobów na aktywność mieszkańców tych, którzy już korzystają z miejsca, i tych, którzy są potencjalnymi jego użytkownikami.
Rzeczywistość jest zmienna i w pewnym stopniu nieprzewidywalna; otwartość instytucji na miejsca, z których może pochodzić wsparcie finansowe, aktywne poszukiwanie tych miejsc pozwali jej zachować odporność, czyli zagwarantuje funkcjonowanie w niepewnym środowisku i może stać się korzeniem jej rozkwitu przynoszącego satysfakcję lokalnej społeczności.
Wójt Gminy Mieścisko
/-/ Przemysław Renn /-/ Włodzimierz Naumczyk
Organizator Dyrektor
