Kolejne pytanie do prawnika. Pytanie dotyczy dotyczy alimentów. Na pytanie Internautki odpowiada Beata Koczorowska-Muszyńska, radca prawny.
Pytanie: Jako matka chcę złożyć wniosek o podwyższenie alimentów na syna. Od 2005 r. do 2009 r. otrzymywałam alimenty w kwocie 370 zł, a od 2009 r. 430 zł. O ile mogę podwyższyć alimenty? I czy mogę napisać o podwyższenie wstecz? Jeżeli tak, to o ile wstecz mam prawo się ubiegać? Chciałabym nadmienić, iż ojciec dziecka nie utrzymuje kontaktu z dzieckiem, ani ze mną od urodzenia.
Odpowiedź radcy prawnego.
Zgodnie z art. 133 § 1Ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy:„Rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania.”
Powyższy przepis opisuje tzw. bezwzględny obowiązek alimentacyjny tj. obowiązek rodzica do zapewnienia dziecku małoletniemu środków utrzymania i wychowania w postaci alimentów. Obowiązek ten nazywamy bezwzględnym, gdyż rodzic dziecka niepełnoletniego, które nie posiada własnego majątku nie może się od niego uchylić i nie można znieść obowiązku alimentacyjnego poprzez zawarcie umowy.
Należy pamiętać, iż wysokość alimentów zasądzonych przez sąd jest uzależniona od dwóch kwestii. Pierwszą są usprawiedliwione potrzeby uprawnionego, w tej sytuacji małoletniego dziecka, a drugą są możliwości zarobkowe i majątkowe osoby zobowiązanej tj. rodzica. Jeśli alimentów dochodzimy na drodze postępowania sądowego, wówczas sąd bada jakie są usprawiedliwione, czyli rzeczywiste i niezbędne potrzeby na rzecz dziecka. Przy czym uzasadnione potrzeby dziecka, to nie tylko koszty utrzymania mieszkania (przedstawione stosunkowo do ilości osób zamieszkujących w domu lub w mieszkaniu), koszty wyżywienia, koszty odzieży i obuwia, artykułów higienicznych, koszty leczenia tj. leków, lekarzy, rehabilitacji, czy koszty związane ze szkołą (wyprawki, książki, lektury, ubezpieczenia, opłaty na radę rodziców itp.), ale również koszty rozrywek dla dzieci, zajęć dodatkowych, wakacji, wycieczek, wyposażenia pokoju itp. Rodzice bowiem mają obowiązek zadbać o byt dziecka, w tym zapewnić dziecku miejsce do zamieszkania, wyżywienie oraz godziwe warunki życia, ale są oni również zobowiązani zadbać do duchowy i społeczny rozwój dziecka. Przez to uzasadnionymi potrzebami dziecka będą również wycieczki, wyjścia do kina, do teatru, na basen, koszty zajęć plastycznych, muzycznych czy też tanecznych lub kursy języka obcego i inne rozrywki odpowiednie do wieku i potrzeb społecznych dziecka.
Każda osoba składająca pozew (powód), w tym przypadku w imieniu małoletniego dziecka, dorosły opiekun prawny, przy którym dziecko ma miejsce zamieszkania, musi pamiętać, że skoro powołuje się na ponoszenie na rzecz dziecka konkretnego kosztu, to musi przedstawić na to dowód. Jako przykład należy podać rachunki np. za prąd, gaz, wodę, opał, czynsz lub umowę najmu mieszkania, a także dowody uiszczenia opłaty za wspólnotę czy też śmieci. Chcąc natomiast udowodnić, że ponosimy koszty leczenia, możemy przedstawić faktury z apteki, kartotekę lekarską czy też zaświadczenie od lekarza wskazujące jakie leki dziecko zażywa, bądź jakiej rehabilitacji jest poddane. Dodatkowo, jeśli dziecko ma orzeczenie o stopniu niepełnosprawności, również warto taki dokument dołączyć do pozwu, bowiem wówczas sąd wszelkie koszty związane z leczeniem uzna za usprawiedliwione.
Dokumentując koszty rozrywek, wycieczek czy zajęć dodatkowych możemy przedstawić paragony, potwierdzenia przelewów czy też zawarte umowy np. na odbycie kursu językowego. Sumując, miesięczne koszty wydawane na wszelkie usprawiedliwione potrzeby dziecka otrzymujemy kwotę, którą rodzice winni wspólnie wydać na utrzymanie i wychowanie małoletniego dziecka. Zwyczajowo jednak rodzice w różnym stopniu uczestniczą w faktycznym i osobistym wychowaniu dziecka, gdyż np. dziecko mieszka z matką, a z ojcem widuje się co drugi weekend. Oznacza to, że w takiej sytuacji matka dziecka może żądać, aby kwota orzeczonych alimentów od ojca była odpowiednio wyższa niż kwota, która odpowiada jej udziałowi w zaspokojeniu usprawiedliwionych potrzeb dziecka. Wówczas jeden rodzic czyni osobiste starania o utrzymanie lub o wychowanie dziecka, a drugi jest zobowiązany do pokrycia w całości lub w części kosztów utrzymania lub wychowania małoletniego dziecka.
Nie można jednak bez znajomości całej sytuacji rodzinnej, mieszkaniowej, szkolnej i życiowej dziecka odpowiedzieć konkretnie na pytanie o ile Internautka może żądać podwyższenia alimentów. Tym bardziej, iż na możliwość podwyższenia alimentów mają wpływ możliwości zarobkowe osoby zobowiązanej do płacenia alimentów. W związku z tym w sądzie należy wykazać jakie prace zawodowe wykonywała osoba zobowiązana do płacenia alimentów, w jakich zawodach pracowała i ile zarabiała. Można również wnosić o to, aby osoba zobowiązana do płacenia alimentów – pozwany (osoba, przeciwko której wnosi się pozew) została zobowiązana przez sąd do przedłożenia zaświadczenia o zarobkach, czy też wydruków z rachunków bankowych i innych dokumentów potwierdzających dochody i możliwości zarobkowe pozwanego. Ogólnie rzecz ujmując można żądać podwyższenia alimentów w takiej wysokości, aby zasądzone alimenty pokryły usprawiedliwione potrzeby dziecka i odpowiadały możliwościom zarobkowym osoby, która ma je płacić.
Ponadto w przypadku już wcześniej zasądzonych alimentów strona wnosząca pozew o podwyższenie alimentów zgodnie z art. 138Ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy musi wykazać, żenastąpiła zmiana stosunków. Poprzez zmianę stosunków należy rozumieć takie okoliczności życiowe w zakresie uzasadnionych potrzeb małoletniego lub możliwości zarobkowe pozwanego, które uzasadniają podwyższenie alimentów.
Odnosząc się do pytania za jaki okres wstecz można dochodzić alimentów wyjaśniam, że roszczenia o świadczenia alimentacyjne przedawniają się z upływem lat trzech od dnia wymagalności, tj. od dnia, w którym zobowiązany winien wpłacić alimenty osobie do nich uprawnionej. Należy mieć na względzie, iż niezaspokojone potrzeby uprawnionego z czasu przed wniesieniem powództwa o alimenty sąd uwzględnia zasądzając odpowiednią sumę pieniężną.Określenie, że alimenty "nie były zaspokojone" wskazuje, że należy przez to rozumieć powstały dług, zaciągnięty kredyt np. w celu zapewnienia leczenia i rehabilitacji małoletniego lub opłacenia kursu językowego itp. Te niezaspokojone potrzeby dziecka mogą być pokryte poprzez zasądzenie "odpowiedniej sumy pieniężnej", co oznacza, że będzie to jednorazowa kwota.
Nie można jednak pominąć, iż w związku z trzy letnim przedawnieniem roszczeń alimentacyjnych możemy dochodzić zapłaty alimentów za okres maksymalnie 3 lata przed wniesieniem powództwa, w zakresie niezaspokojonych potrzeb dziecka, a po wniesieniu powództwa w zakresie bieżących i usprawiedliwionych potrzeb dziecka.
Odpowiedzi udzieliła Beata Koczorowska-Muszyńska, radca prawny.
Jeżeli masz pytanie, na które ma odpowiedzieć bezpłatnie prawnik,
napisz do nas:
Odpowiedzi na Portalu WRC udzielane są BEZPŁATNIE!
W temacie maila wpisz: PYTANIE DO PRAWNIKA a w treści zadaj pytanie.
Redakcja Portalu WRC nie odpowiada za publikowane treści w module komentarze.
Przed dodaniem wpisu zapoznaj się z REGULAMINEM!